Saône-et-Loire łączy ślady z różnych czasów historii Francji. Można tu znaleźć jaskinie, w których mieszkali prehistoryczni ludzie, na przykład Azé z jego stalaktytami albo skały Solutré, które dominują nad winnicami. Region ten ma też celtyckie pozostałości w Bibracte, potężnym mieście na wzgórzach góry Beuvray. Opactwa romanizujące przypominają czas, gdy Cluny był duchowym centrum Europy Średniowiecznej, a jego bazylika służyła jako wzór dla tej w Paray-le-Monial. Zamki z epoki średniowiecza, takie jak Brancion i Berzé-le-Châtel, wciąż stoją na swoich wzgórzach, z wieżami i murem, które strzegły dolin. Wioski zachowały swoje masywne romańskie kościoły z kamienia, zamki i place, na których życie toczy się spokojnie. W Tournus można odwiedzić opactwo Saint-Philibert z X wieku i zobaczyć dzieła malarza XVIII wieku w muzeum Greuze. Niektóre miejsca zaskakują, jak jaskinie w Blanot, które się głęboko zapadają pod ziemię. Ta różnorodność pozwala przejść przez wiele epok historii, spacerując po winiarskiej okolicy Burgundii.
Jaskinia w Azé prowadzi przez sieć korytarzy, gdzie woda wyrzeźbiła komory i przejścia w wapieniu przez tysiące lat. Ze sklepień zwisają stalaktyty, a pozostały ślady ludzi, którzy żyli tu w czasach prehistorycznych. Spacer przez jaskinię pokazuje, jak natura i pierwsi mieszkańcy wykorzystywali tę podziemną przestrzeń. Jest chłodno i wilgotno, a oświetlenie podkreśla formacje stworzone przez wodę. Jaskinia łączy procesy geologiczne z pierwszymi rozdziałami ludzkiej obecności w regionie.
Château de Brancion wznosi się na wzgórzu nad doliną Grosne i wciąż pokazuje swoje wieże i fortyfikacje z dwunastego wieku. Z murów można patrzeć daleko na burgundzki krajobraz. Zamek należał do ważnych twierdz regionu i kontrolował drogi w dolinie. Dziś można przechodzić przez stare sale i odwiedzić kaplicę, gdzie pozostają widoczne malowidła ścienne.
Klasztor został zbudowany po najazdach wikingów i jego wznoszenie trwało kilka dekad. Abbaye Saint-Philibert stanowi jeden z ważnych przykładów architektury burgundzkiej z tego okresu, z grubymi kamiennymi murami i zaokrąglonymi łukami. Wewnątrz robią wrażenie wysokie kolumny i chłodna atmosfera przestrzeni przeznaczonej do modlitwy i medytacji. Krypta mieści starożytne relikwie i świadczy o duchowym znaczeniu, jakie to miejsce miało przez wieki. Budynek sprawia wrażenie solidności, a jednocześnie zachowuje pewną elegancję, będąc świadectwem wczesnej architektury średniowiecznej.
Celtyckie miasto Bibracte znajduje się na wzgórzach Mont Beuvray i pokazuje pozostałości fortyfikacji, mieszkań i warsztatów z drugiego wieku przed Chrystusem. Można jeszcze rozpoznać ziemne wały, które otaczały oppidum, i fundamenty budynków, gdzie pracowali rzemieślnicy i mieszkały rodziny. Wykopaliska odkryły monety, ceramikę i metalowe przedmioty, które opowiadają o handlu i życiu codziennym w tej celtyckiej stolicy. Teren rozciąga się po zalesionych zboczach, a ścieżki prowadzą przez różne dzielnice starożytnego miasta. Muzeum prezentuje znaleziska i wyjaśnia, jak funkcjonowała ta osada, zanim została opuszczona w pierwszym wieku. Położenie na górze dawało ochronę i kontrolę nad otaczającymi dolinami.
Średniowieczna forteca Berzé-le-Châtel wznosi się na wzgórzu i wciąż pokazuje swoje trzynaście wież oraz grube mury z trzynastego wieku. Przechodzi się przez kilka dziedzińców i można wejść na blanki obronne, skąd rozciąga się widok na doliny i winnice dookoła. Miejsce wydaje się masywne i zwarte, z murami obronnymi i okrągłymi wieżami, które niegdyś chroniły ziemie opactwa Cluny. Wewnątrz zachowało się kilka sal i wciąż czuć atmosferę czasów, gdy ten zamek odgrywał ważną rolę militarną.
Roche de Solutré to wapienne urwisko wznoszące się nagle nad winnicami Pouilly-Fuissé, które kształtuje ten krajobraz od tysięcy lat. U podnóża tej skalnej ściany archeolodzy odkryli w dziewiętnastym wieku kości i narzędzia z epoki kamienia, które pokazują, że ludzie polowali i żyli tu ponad dwadzieścia tysięcy lat temu. Miejsce to dało nawet nazwę prehistorycznej kulturze zwanej Solutreńską, a znaleziska można zobaczyć w muzeum u podnóża klifu. Dziś szlak turystyczny prowadzi na szczyt, gdzie stoi się wśród traw i dzikich kwiatów na płaskowyżu i patrzy na winnice, wioski i łagodne wzgórza Mâconnais. Rano mgła często zalega w dolinach, podczas gdy szczyt Roche jest już w słońcu. Wspinaczka trwa około pół godziny, ścieżka bywa stroma, ale widok wynagradza wysiłek.
Bazylika w Paray-le-Monial pochodzi z dwunastego wieku i pokazuje, jak musiał wyglądać wielki kościół opactwa w Cluny. Kościół został zbudowany według tego samego projektu, ale w mniejszej skali. Można tu zobaczyć architekturę romańską, która była wówczas powszechna w Burgundii: masywne kamienne mury, zaokrąglone łuki i wysokie sklepienie. Wnętrze sprawia wrażenie spokojnego i jasnego, z prostymi formami, które strukturyzują przestrzeń. Pielgrzymi odwiedzają tę bazylikę również z powodu wizji, których doświadczyła tutaj zakonnica w siedemnastym wieku. Kościół znajduje się w centrum miasta i pozostaje ważnym miejscem dla wierzących z różnych krajów.
Opactwo Cluny zostało założone w 910 roku i stało się centrum europejskiej sieci klasztorów. Jego kościół był uważany za największy w chrześcijaństwie do szesnastego wieku, zanim bazylika Świętego Piotra go przewyższyła. Dzisiaj pozostają tylko części oryginalnej konstrukcji, w tym dzwonnica i sekcje południowego transeptu. Ocalałe przestrzenie wciąż dają wyobrażenie o potędze i duchowym wpływie, jaki Cluny kiedyś miało. Spacer przez ogrody i między ruinami pomaga wyobrazić sobie skalę tego religijnego imperium.
Muzeum w Tournus prezentuje obrazy francuskiego artysty Jean Baptiste'a Greuze'a z osiemnastego wieku i jego współczesnych, w tym portrety i sceny rodzajowe przedstawiające życie codzienne mieszczaństwa tamtej epoki.
Jaskinie Blanot tworzą podziemną sieć wapiennych formacji i przejść, które rozciągają się około trzystu metrów pod powierzchnią. Schodzi się wąskimi korytarzami i odkrywa sale, gdzie powietrze staje się chłodniejsze i gdzie woda przez tysiąclecia kształtowała formy wyłaniające się z ciemności. Zwiedzanie z przewodnikiem ujawnia różne poziomy, na których stalaktyty zwisają z sufitów, a stalagmity wznoszą się z podłogi. Te jaskinie należą do geologicznych osobliwości Saône-et-Loire i oferują wgląd w ukryte struktury pod burgundzką wsią.
Pozostałości fortecy z trzynastego wieku stoją wysoko na wzgórzu nad doliną. Château de Thil łączy strategiczne położenie z rozległymi widokami na okolicę. Mury i wieże pokazują nadal jak takie zamki były budowane aby kontrolować ziemie poniżej. Ścieżka w górę prowadzi przez las i zbliżając się widać stare kamienne mury które od wieków stawiają czoła pogodzie.
Ta katedra góruje nad Autun od dwunastego wieku, z grubymi murami z jasnego kamienia i wysoką wieżą. Główny portal pokazuje ogromny tympanon wyrzeźbiony setkami postaci przedstawiających Sąd Ostateczny. W środku kolumny niosą kapitele ze scenami z historii biblijnych i średniowiecznego życia codziennego, każdy inny. Widać jeszcze na ścianach geometryczne wzory, które kiedyś były malowane kolorami. Nawa jest długa i wysoka, z zaokrąglonymi łukami jak w wielu romańskich kościołach w regionie. Światło wpada przez wąskie okna. Czuje się ciężar wieków w tej przestrzeni.
Zamek w Cormatin został zbudowany w siedemnastym wieku i zachował swoje malowidła ścienne z tamtego okresu. Pokoje pokazują barokowe meble i malowane sufity, podczas gdy na zewnątrz założono geometryczne ogrody z basenami wodnymi i przyciętymi żywopłotami. Posiadłość znajduje się w pobliżu opactwa Cluny i należy do rezydencji szlacheckich, które pojawiły się w Saône-et-Loire po okresie średniowiecza.
Kościół w Chapaize wznosi się ze swoją imponującą wieżą nad otaczającym krajobrazem i należy do godnych uwagi budowli romańskich w Saône-et-Loire. Wieża z jedenastego wieku osiąga wysokość około 35 metrów i służy od wieków jako punkt orientacyjny dla regionu. Wewnątrz można podziwiać rzeźby w kamieniu z okresu budowy, które świadczą o umiejętnościach kamieniarzy tamtych czasów. Masywne mury i prosta forma odpowiadają stylowi romańskiemu, który był szeroko rozpowszechniony w Burgundii, gdy klasztory takie jak Cluny kształtowały architekturę sakralną. To miejsce przekazuje atmosferę średniowiecznej wsi, gdzie wieża kościelna stanowi centralny element wspólnoty.
Château de Pierreclos wznosi się na wzgórzu ponad burgundzkimi winnicami i łączy średniowieczną architekturę z tradycją winiarską regionu. Stare piwnice przechowują lokalne wina, podczas gdy wieże i mury obronne przypominają czasy, gdy ta forteca czuwała nad doliną. Z wieży strażniczej widać rzędy winorośli ciągnących się po łagodnych zboczach. Sale zachowują atmosferę minionych stuleci, a przechodząc przez nie czujesz historię, która żyje w tych kamiennych murach.
Ten zamek został zbudowany w osiemnastym wieku i nadal mieści francuskie meble z tamtego okresu. Można przejść przez pokoje i zobaczyć wyposażenie, które zostało zachowane. Park ma stare drzewa rozmieszczone w stylu angielskim, z krętymi ścieżkami i otwartymi trawnikami. Prywatny teatr jest częścią posiadłości, gdzie mieszkańcy i ich goście urządzali niegdyś przedstawienia. Château de Digoine pokazuje, jak zamożne rodziny żyły na wsi, z komfortem i przyjemnościami kulturalnymi z dala od wielkich miast.
Ta wieża strażnicza z czternastego wieku wznosi się nad Charolles z grubymi kamiennymi murami i pozwala na widoki nad dachami w stronę doliny rzeki Arconce. Wspina się wąskimi spiralnymi schodami aby dotrzeć do platformy skąd otaczający krajobraz rozciąga się ku otwartym polom. Forteca została zbudowana aby kontrolować teren i należała do systemu obronnego hrabiów. Dziś można jeszcze zobaczyć ciężkie mury i zrozumieć jak te wieże działały gdy straże stały na górze i patrzyły we wszystkich kierunkach.
Muzeum Kopalni w Blanzy przedstawia historię wydobycia węgla w Burgundii poprzez autentyczne maszyny i narzędzia obejmujące półtora wieku. W dawnym budynku górniczym widać zrekonstruowane miejsca pracy i sprzęt, które ilustrują ciężkie życie pod ziemią między połową dziewiętnastego wieku a ostatnimi dekadami dwudziestego wieku. Kolekcja przechowuje dokumenty, osobiste rzeczy górników i sprzęt techniczny świadczący o przemysłowej transformacji w Saône-et-Loire.
Ta świątynia przynosi ciszę i formy buddyzmu tybetańskiego w środek burgundzkiej wsi. Znajdują się tu budynki które przypominają klasztory z Himalajów, z ich kolorowymi dachami i rzeźbionymi belkami. Ogrody rozciągają się na łagodnych wzgórzach, z posągami, flagami modlitewnymi które powiewają na wietrze i utrzymanymi ścieżkami które zapraszają do spokoju. W salach medytacyjnych panuje szczególna atmosfera, gdzie światło wpada przez wysokie okna i gdzie zwiedzający mogą się wycofać. Miejsce służy jako centrum duchowe dla wspólnoty buddyjskiej i przyjmuje również ciekawskich którzy po prostu chcą odkryć architekturę i spokojne otoczenie. Można spacerować między budynkami, słuchać dźwięku dzwonów i obserwować dekorację która wypełnia każdy szczegół znaczeniem.
Zamek Saint-Aubin wznosi się w krajobrazie Charollais od piętnastego wieku, łącząc surowość średniowiecznej fortecy z dekoracyjnymi elementami francuskiego renesansu. Kwadratowy plan otaczają okrągłe wieże, które wciąż zachowują swój pierwotny kształt. Fasady pokazują rzeźbione obramowania okien i ornamenty inspirowane włoskim stylem, podczas gdy grube mury przypominają czasy, gdy obrona liczyła się bardziej niż wygoda. Budynek wydaje się spokojny i odosobniony, otoczony łąkami i lasami, z dala od tłumów turystów odwiedzających inne burgundzkie zamki.
Ten most kanałowy przecina Luarę w Digoin i łączy Canal latéral à la Loire z Canal du Centre. Akwedukt z dziewiętnastego wieku niesie drogę wodną nad rzeką i pozwala łodziom przechodzić między dwoma systemami kanałów bez pokonywania różnicy poziomów. Można obserwować metalową konstrukcję z brzegów Luary i czasem widzieć barki lub łodzie mieszkalne, które powoli ślizgają się po niej. Brzegi rzeki są tutaj szerokie i płaskie, koryto zmienia się z porami roku. W niektórych miejscach można przejść pod łukami i podziwiać inżynierię, która łączy dwie drogi wodne.
Opactwo La Ferté w Saint-Ambreuil było pierwszą fundacją córką Cîteaux, założoną w 1113 roku, kiedy cystersi zaczęli szerzyć swoje idee reformacyjne poza Burgundią. Zachowały się części oryginalnych romańskich budynków, w tym fragmenty murów i łuków, które pokazują, jak surowo i prosto ci mnisi budowali swoje klasztory. Okolica pozostała spokojna, z łąkami i niskimi wzgórzami, a chodząc wokół czuje się, że było to niegdyś centrum życia monastycznego. Dziś opactwo jest własnością prywatną, ale stare kamienie wciąż mówią o czasach, kiedy modlitwa wyznaczała codzienny rytm.
Maison de la Forêt przedstawia narzędzia i techniki pracy z drewnem, a także informacje o lokalnej gospodarce leśnej i ekologii lasów. Można tu zobaczyć, jak ludzie pracowali dawniej w lesie i jakie znaczenie miały lasy dla regionu. Wystawa wyjaśnia również, jak rozwijała się relacja między człowiekiem a lasem na przestrzeni wieków i jaką rolę odgrywa las w życiu codziennym dzisiaj.
Ta romańska kaplica z dwunastego wieku zachowuje wewnątrz malowidła ścienne przedstawiające tematy religijne i inspirowane bizantyjskimi wzorami. Kolory zachowały swoją jasność przez wieki, a na ścianach można zobaczyć postacie świętych i sceny biblijne namalowane w stylu przypominającym sztukę wschodniego Śródziemnomorza. Niewielka kaplica znajduje się na obrzeżach Berzé-la-Ville i należała niegdyś do dóbr mnichów z Cluny, którzy znajdowali tu spokojne miejsce do modlitwy. Dziś stanowi rzadkie świadectwo romańskiego malarstwa ściennego w burgundzkiej okolicy.
Hameau Dubœuf łączy historię winiarstwa z kulturą regionu i prezentuje w swoich przestrzeniach stare narzędzia, beczki i maszyny z różnych stuleci. Można przejść przez odtworzone piwnice winne, zobaczyć wozy i odkryć, jak zmieniała się praca w winnicy na przestrzeni czasu. W jednej części muzeum można zwiedzić pociąg z początku dwudziestego wieku, który kiedyś przewoził wino i podróżnych. To muzeum znajduje się w regionie Beaujolais i wpisuje się w krajobraz, który od dawna żyje z wina.
Zamek Sully został zbudowany w szesnastym wieku i zachował swoje wieże obronne, które niegdyś obserwowały okolicę. Szerokie fosy otaczają posiadłość i oddzielają ją od parku za nią. Francuskie ogrody pokazują geometryczne wzory preferowane w tamtych czasach, z przyciętymi żywopłotami i symetrycznymi alejkami. Spaceruje się między wysokimi kamiennymi murami a spokojnymi powierzchniami wody, podczas gdy wieże odbijają się w fosie. Architektura łączy nadal średniowieczną tradycję obronną z elegancją renesansową, która pojawiła się w Saône-et-Loire w tym okresie.
Muzeum prezentuje narzędzia, dokumenty i przedmioty z historii francuskich cechów rzemieślniczych. Kolekcja zaczyna się w średniowieczu i prowadzi do dzisiaj przez różne rzemiosła. Widać arcydzieła z drewna, metalu i kamienia, które uczniowie tworzyli, aby udowodnić swoje umiejętności. Każdy cech miał własne symbole, rytuały i szlaki podróży przez Europę. Kolekcja wyjaśnia, jak młodzi rzemieślnicy przenosili się z miasta do miasta, uczyli się u różnych mistrzów i na końcu swojej podróży budowali skomplikowany przedmiot. Obiekty pokazują precyzję i cierpliwość tych tradycji, które trwają do dziś.
To muzeum w Le Creusot śledzi historię przemysłu metalurgicznego i życie robotników od osiemnastego do dwudziestego wieku, w mieście kształtowanym przez pokolenia przez swoje huty. Ekspozycje dokumentują jak ludzie pracowali i żyli, z narzędziami, maszynami i codziennymi przedmiotami które opowiadają o przemysłowych zmianach. Można zobaczyć fotografie i dokumenty o rodzinach robotniczych, ich osiedlach i rytmie ich dni między fabryką a domem.
Ten teatr rzymski z pierwszego wieku stoi w starej dzielnicy, gdzie wciąż widać fragmenty antycznych murów. Budowla należała do Augustodunum, miasta które wtedy uważano za siostrę i rywalkę Rzymu. Można wspiąć się po rzędach i wyobrazić sobie, jak ludzie gromadzili się tutaj na przedstawienia i igrzyska. Stopnie wykuto z lokalnego kamienia, i choć wiele kamieni zabrano przez wieki na inne budowle, pierwotny kształt pozostał dobrze widoczny. Latem odbywają się tu czasem przedstawienia, które przywracają dawną tradycję. Teatr znajdował się poza murami miasta, a archeolodzy odkryli w okolicy inne rzymskie pozostałości.
Budynek muzeum w Mâcon przechowuje pomieszczenia mieszkalne i osobiste rzeczy francuskiego poety z dziewiętnastego wieku. Rodzina Lamartine mieszkała tu przez kilka pokoleń, i można przejść przez pokoje, gdzie pisarz spędził młodość. Na ścianach wiszą portrety, na stołach leżą rękopisy i listy, w gablotach widać książki i pamiątki z jego życia. Atmosfera jest cicha, niemal intymna, jakby ktoś właśnie opuścił pomieszczenia. Czuje się tu mieszczański świat dziewiętnastego wieku, z jego ciężkimi meblami i tapetami, gdzie Lamartine pisał swoje romantyczne wiersze.
To muzeum w zamku z siedemnastego wieku przedstawia historię Bresse i jej wiejskie tradycje. Widać tu stare narzędzia, zrekonstruowane przestrzenie domowe i przedmioty codziennego użytku z minionych wieków. Wystawa wyjaśnia jak ludzie pracowali w tym rolniczym regionie, budowali swoje domy i świętowali swoje uroczystości. W parku stoją typowe budynki regionu, w tym domy o konstrukcji szkieletowej i zabudowania rolnicze. Sam zamek jest pięknym przykładem architektury z tamtego okresu, z symetrycznymi fasadami i francuskim ogrodem.