Krzyżtopór

Krzyżtopór to barokowa rezydencja warowna w Ujeździe w województwie świętokrzyskim, zachowana obecnie jako ruina. Kompleks posiada masywne mury bastionowe o pięciobocznym układzie oraz struktury wznoszące się na cztery kondygnacje wokół centralnego dziedzińca.

Budowa rozpoczęła się w 1621 roku za czasów Krzysztofa Ossolińskiego i zakończyła w 1644 roku, zaledwie jedenaście lat przed inwazją szwedzką. Wojska szwedzkie zdewastowały kompleks w 1655 roku, przez co nigdy już nie był w pełni zamieszkany.

Nazwa posiadłości pochodzi od dwóch polskich słów wyrzeźbionych w panelach reliefowych: krzyż i topór, które reprezentują wiarę katolicką oraz herb rodzinny. Zwiedzający zauważają te symbole w kilku miejscach ruin, gdzie są wykute w kamieniu.

Ruina jest otwarta do zwiedzania codziennie między kwietniem a październikiem, a wycieczki z przewodnikiem w kilku językach są dostępne po wcześniejszej rezerwacji. Zwiedzający powinni nosić solidne obuwie, ponieważ wiele obszarów ma nierówne powierzchnie i odsłonięte kamienne stopnie.

Pierwotny projekt podążał za systemem kalendarzowym z 365 oknami dla dni, 52 pokojami dla tygodni, dwunastoma salami dla miesięcy i czterema wieżami dla pór roku. Ta symboliczna struktura była niemal unikalna w Europie w czasie budowy i odzwierciedlała bogactwo oraz wykształcenie rodziny właścicieli.

Lokalizacja: Ujazd, Świętokrzyskie Voivodeship

Architekci: Wawrzyniec Senes

Styl architektoniczny: baroque architecture

Współrzędne GPS: 50.71389,21.31056

Najnowsza aktualizacja: 13 grudnia 2025 o 18:59