Ukryte miejsca w Andaluzji: wioski troglodytów, zamki średniowieczne i parki naturalne

Jaskiniowe mieszkania w Guadix są wykute w białym tufie i tworzą niezwykłą dzielnicę mieszkalną w prowincji Granada. Od kilku stuleci rodziny zamieszkują te podziemne domy, które utrzymują stałą temperaturę około 18 do 20 stopni przez cały rok. Ta naturalna klimatyzacja sprawia, że życie jest znośne podczas gorącego andaluzyjskiego lata i przyjemnie ciepłe zimą. Dzielnica Barrio de las Cuevas liczy ponad 2000 zamieszkanych jaskiń, wyposażonych w nowoczesne udogodnienia, takie jak elektryczność i bieżąca woda. Architektura tych mieszkań pokazuje doskonałe przystosowanie do warunków geologicznych regionu.

Setenil de las Bodegas to wieś w prowincji Kadyks, której domy zbudowane są bezpośrednio pod masywymi nawisami skalnymi. Rzeka Trejo przez tysiące lat wyrzeźbiła te formacje skalne, tworząc głębokie wąwozy. Mieszkańcy wykorzystali naturalne jaskinie i wnęki skalne jako dachy i ściany swoich domów. Ulice wioski biegną wzdłuż wąwozu, a niektóre budynki są całkowicie osłonięte pod skałą. Ten sposób budowy zapewnia naturalną ochronę przed upałem i zimnem.

Zahara de la Sierra położona jest na skalnym występie w Sierra de Grazalema. Wioska jest zdominowana przez średniowieczną twierdzę z XIII wieku, która pełniła ważną funkcję graniczną podczas rekonkwisty. Wąskie uliczki z bielonymi domami prowadzą w górę do wieży, z której rozciąga się widok na okoliczne tereny. U podnóża góry znajduje się zbiornik wodny Embalse de Zahara-El Gastor, który zaopatruje region w wodę i oferuje możliwości wędkowania oraz pływania kajakiem.

Zamek La Calahorra został zbudowany od 1509 roku na skalistym wzniesieniu na wysokości 1200 metrów. Ta forteca łączy hiszpańską architekturę militarną z włoskim renesansowym wystrojem wnętrz. Cztery okrągłe wieże narożne i masywne mury zewnętrzne kontrastują z wewnętrznym dziedzińcem zdobionym marmurowymi kolumnami i arkadami w stylu włoskim.

Baños de la Encina to zabytkowe miasteczko w prowincji Jaén, znane z zamku Burgalimar. Forteca została zbudowana w roku 968 podczas panowania mauretańskiego i stanowi jedną z najstarszych zachowanych struktur obronnych na Półwyspie Iberyjskim. Miasto otoczone jest rozległymi gajami oliwnymi, które stanowią ekonomiczny trzon regionu. Centrum zachowuje średniowieczny układ z wąskimi uliczkami i tradycyjnymi pobielonymi domami.

Ten park rozciąga się na suchych płaskowyżach na północ od Granady i zawiera jedno z największych skupisk dolmenów w Europie. 240 megalitycznych grobowców pochodzi z epoki brązu między 2500 a 2000 r. p.n.e. i rozmieszczonych jest na obszarze około dziesięciu kilometrów kwadratowych. Te kamienne konstrukcje stoją pośród krajobrazu zerodowanych czerwonych kanionów i badlands, które nadają miejscu szczególny wymiar geologiczny. Kilka szlaków pieszych umożliwia odkrycie licznych dolmenów i zrozumienie archeologicznego znaczenia tej nekropolii.

Park Przyrody Cabo de Gata-Níjar rozciąga się na 50 kilometrów wzdłuż wybrzeża Morza Śródziemnego w prowincji Almería. Teren charakteryzuje się wulkanicznymi formacjami skalnymi powstałymi w wyniku historycznych erupcji. Linia brzegowa obejmuje liczne plaże i odosobnione zatoczki. Park jest domem dla ponad 1000 gatunków roślin i zwierząt przystosowanych do suchego klimatu. Region ten należy do najbardziej suchych obszarów Europy.

Frigiliana położona jest na wysokości 300 metrów w prowincji Málaga i należy do białych wiosek Andaluzji. Historyczne centrum zachowuje mauretańskie dziedzictwo poprzez wąskie brukowane uliczki wijące się przez dzielnicę Barribarto. Pobielone domy prezentują tradycyjne ceramiczne dekoracje na fasadach i w drzwiach. Szesnastowieczny młyn cukrowniczy El Ingenio przypomina o rolniczej przeszłości regionu. Górne ulice oferują widoki na wybrzeże Morza Śródziemnego i okoliczne góry Sierra de Almijara.

Kopalnie Riotinto świadczą o ponad 5000-letniej historii górnictwa, wydobywając rudy bogate w metale pod zarządem fenickim, rzymskim, a później przemysłowym. Intensywna eksploatacja miedzi, siarki i innych minerałów zabarwiła krajobraz w odcienie czerwieni i ochry, przekształcając río Tinto w jedną z najbardziej kwaśnych rzek w Europie. Lokalne muzeum dokumentuje techniczny rozwój górnictwa za pomocą historycznych narzędzi, próbek geologicznych i materiałów archiwalnych. Zwiedzający mogą wędrować po terenie górniczym i obserwować kolorowe formacje skalne powstałe w wyniku chemicznych procesów wietrzenia.

Júzcar to mała górska wioska w Serranía de Ronda licząca około 250 mieszkańców. Wioska została pomalowana na niebiesko w 2011 roku w ramach promocji filmu i zachowała ten kolor po głosowaniu mieszkańców. Białe domy, kościół, a nawet cmentarz otrzymały niebieską farbę, co odróżnia Júzcar od typowych białych wiosek Andaluzji. Wioska położona jest w górzystym regionie z lasami kasztanowymi i oferuje szlaki turystyczne przez okoliczną przyrodę.

To stanowisko archeologiczne obejmuje trzy neolityczne megalityczne komory grobowe. Dolmen de Menga został zbudowany około 3700 r. p.n.e. i ma 25 metrów długości. Dolmen de Viera pochodzi z tego samego okresu i posiada długi korytarz dostępowy. Tholos de El Romeral powstał później, około 3000 r. p.n.e., i prezentuje okrągłą konstrukcję kopułową. Trzy pomniki dokumentują ewolucję architektury pogrzebowej przez kilka stuleci. Obiekt znajduje się u podnóża Peña de los Enamorados i został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 2016 roku.

Osuna położona jest w sercu andaluzyjskich wzgórz i zachowuje znaczące dziedzictwo historyczne. Miasto jest domem dla Colegiata de Santa María, renesansowego kościoła z obrazami José de Ribery, oraz Universidad de Osuna, założonego w 1548 roku. Rzymski teatr z pierwszego wieku został odkryty dopiero w latach 2000. i można go obecnie zwiedzać. Plaza de Toros z 1904 roku należy do najstarszych czynnych aren corridy w Andaluzji. Stare miasto rozciąga się na kilku wzgórzach z wąskimi uliczkami i pobielonymi domami, naznaczonymi licznymi szlacheckimi rezydencjami z XVI i XVII wieku.

Villaluenga del Rosario położona jest na wysokości 858 metrów w Sierra de Grazalema i uważana jest za najmniejszą miejscowość w prowincji Kadyks. Wieś słynie z produkcji sera koziego według tradycyjnych metod przekazywanych z pokolenia na pokolenie. Niewielka arena z XIX wieku wykuta w skale znajduje się w centrum. Białe domy wtapiają się w górski krajobraz, a ulice podążają za naturalnym nachyleniem terenu.

Écija znajduje się w prowincji Sewilla w Andaluzji i jest znana jako Miasto Wież ze względu na liczne dzwonnice. Jedenaście barokowych wież kościelnych pochodzących z XVIII wieku wyznacza panoramę tego historycznego miasta. Ulice są otoczone pałacami szlacheckimi z ozdobionymi fasadami, wewnętrznymi dziedzińcami wyłożonymi ceramicznymi płytkami oraz balkonami z kutego żelaza. Budynki sakralne prezentują elementy andaluzyjskiej architektury barokowej z rzeźbionymi drewnianymi ołtarzami i zbiorami sztuki religijnej. Kilka arystokratycznych pałaców z tego okresu jest otwartych dla zwiedzających i oferuje wgląd w dziedzictwo szlacheckie miasta.

La Iruela leży na zboczu wzgórza w prowincji Jaén, zdominowana przez zamek z XIII wieku wznoszący się na skalnym występie nad wsią. Forteca i jej wieża górują nad pobielonymi domami i oferują widoki na pasma górskie Sierra de Cazorla. Wąskie uliczki wiją się w górę przez wioskę w kierunku średniowiecznych ruin, które stanowią pozostałości zarówno mauretańskiego, jak i chrześcijańskiego okresu w historii regionu.

Medina Azahara to stanowisko archeologiczne z X wieku położone osiem kilometrów na zachód od Kordoby. Kalif Abd ar-Rahman III zlecił budowę miasta między 936 a 940 rokiem. Wykopaliska odkryły pozostałości sal recepcyjnych, budynków mieszkalnych, meczetów i struktur administracyjnych. Teren zajmuje trzy tarasy na zboczach Sierra Morena. Sale zawierają dekoracje z marmuru, stiuku i kaligrafii. Muzeum prezentuje zabytki odkryte podczas wykopalisk.

Zamek w Tebie wznosi się na wzgórzu nad miasteczkiem o tej samej nazwie w prowincji Málaga. Ta wojskowa forteca z XIII wieku została zbudowana podczas rekonkwisty i odegrała ważną rolę w konfliktach między królestwami chrześcijańskimi a mauretańskimi. Miejsce to jest związane z historią szkockiego rycerza Jamesa Douglasa, który zginął w 1330 roku podczas bitwy pod Tebą, próbując przewieźć serce Roberta Bruce'a do Ziemi Świętej. Zachowane mury i wieże pozwalają poznać średniowieczną architekturę wojskową Andaluzji.

Meczet w Almonaster la Real został zbudowany w X wieku na ruinach bazyliki wizygockiej. Sala modlitewna posiada pięć łuków skierowanych w stronę qibli, wspartych na kolumnach z wtórnie użytymi kapitelami rzymskimi i wizygotyckimi. Po chrześcijańskiej rekonkwiście do budowli dodano kościół i dzwonnicę, tworząc mieszany kompleks religijny. Zespół znajduje się na wzgórzu nad wsią i zapewnia widoki na Sierra de Aracena.

Patio Córdoby to prywatne dziedzińce znajdujące się w domach mieszkalnych na starym mieście, utrzymywane przez mieszkańców od wieków. Te dziedzińce łączą rzymskie elementy architektoniczne z islamskimi zasadami projektowania. Każde patio posiada centralną fontannę lub zbiornik wodny, otoczony donicami wypełnionymi pelargoniami, jaśminem i innymi śródziemnomorskimi roślinami. Mieszkańcy otwierają swoje patio każdego roku w maju podczas festiwalu, podczas którego najpiękniejsze dziedzińce otrzymują nagrody. Ta tradycja ogrodnicza została uznana przez UNESCO za niematerialne dziedzictwo kulturowe.

Pampaneira położona jest na wysokości 1060 metrów w dolinie Poqueira w Sierra Nevada. Wioska stanowi część trzech białych osad w tym wąwozie. Domy podążają za mauretańską tradycją budowlaną z płaskimi dachami, bielonymi fasadami i wąskimi uliczkami. Mieszkańcy kultywują wielowiekowe rzemiosła, w tym tkanie dywanów. Z Pampaneiry prowadzą szlaki turystyczne do sąsiednich wiosek Bubión i Capileira oraz do wyżej położonych obszarów parku narodowego.

Junta de los Ríos oznacza miejsce, gdzie dwie rzeki łączą się w prowincji Jaén, tworząc naturalny zbiornik wodny pomiędzy formacjami skalnymi. Woda gromadzi się w tym zbiorniku i oferuje komfortowe temperatury do kąpieli od maja do października. Formacje skalne obramowują obszar kąpielowy i tworzą osłonięte miejsca wzdłuż brzegów. Dostęp odbywa się szlakami turystycznymi prowadzącymi przez okoliczną śródziemnomorską roślinność. To miejsce jest odwiedzane głównie przez mieszkańców regionu i pozostaje z dala od głównych szlaków turystycznych Andaluzji.

Zamek Almodóvar del Río wznosi się na wzgórzu nad rzeką Gwadalkiwir i pochodzi z VIII wieku. Kompleks obejmuje wieże obronne, dziedzińce i komnaty mieszkalne, które odzwierciedlają różne fazy budowy od mauretańskich początków po późniejsze uzupełnienia chrześcijańskie. Z blanków roztaczają się widoki na dolinę rzeczną i okoliczne gaje oliwne. Zamek służył przez wieki jako twierdza wojskowa i został odrestaurowany w XX wieku.

Ten park przyrody obejmuje wapienne pasmo górskie z licznymi jaskiniami i podziemnymi ciekami wodnymi. Sierra de Grazalema odnotowuje najwyższe opady w południowej Hiszpanii i jest domem dla bogatej flory śródziemnomorskiej. Obszar obejmuje kilka wiosek i oferuje szlaki turystyczne przez wąwozy i lasy. Formacje geologiczne powstały w wyniku erozji trwającej miliony lat.

Plaża Bolonia rozciąga się na cztery kilometry wzdłuż andaluzyjskiego wybrzeża Atlantyku. Wydma Bolonia wznosi się do 30 metrów nad poziomem morza i należy do najwyższych ruchomych wydm w Hiszpanii. Na północnym krańcu znajdują się pozostałości rzymskiego miasta Baelo Claudia z drugiego wieku przed naszą erą, z zachowanymi świątyniami, bazyliką i fabrykami solenia ryb. Obszar położony jest w obrębie Parku Naturalnego Cieśniny i oferuje widoki na marokańskie wybrzeże w pogodne dni.

Cazalla de la Sierra znajduje się w Parku Przyrodniczym Sierra Norte de Sevilla i słynie z produkcji likieru anyżowego. Miasto oferuje liczne szlaki turystyczne przez śródziemnomorskie lasy dębowe i wzdłuż rzeki Huéznar. Lokalne destylarnie otwierają swoje drzwi na zwiedzanie i degustację tradycyjnych alkoholi. Okolica zapewnia możliwości obserwacji ptaków i górskich wędrówek. Centrum miasta zachowało XVIII-wieczne domy z tradycyjną andaluzyjską architekturą.

Carboneras to miasto rybackie na wybrzeżu Almería, które rozciąga się wzdłuż granicy Parku Narodowego Cabo de Gata. Miasto zapewnia bezpośredni dostęp do kilku piaszczystych plaż, w tym osłoniętej Playa de los Muertos. Port stanowi centrum gospodarcze, gdzie codziennie wyładowywane są świeże ryby. Zamek San Andrés z XVI wieku dominuje nad linią brzegową i służył niegdyś jako struktura obronna przeciwko piratom.

Linares de la Sierra leży w Sierra de Aracena i zachowuje swoją tradycyjną architekturę z XVIII wieku. Wioska ma brukowane ulice, kamienne domy z kutymi żelaznymi balkonami oraz centralny plac z ośmiokątną fontanną. Pobliskie baseny rzeczne oferują naturalne kąpieliska w zimnej wodzie w miesiącach letnich. Lokalna gospodarka opiera się na rolnictwie i hodowli, a region słynie z iberyjskich świń i kasztanowców.

Castillo de Castellar to średniowieczna forteca z XIII wieku usytuowana na wzgórzu z widokiem na zbiornik Guadarranque. W obrębie murów zamkowych znajduje się mała wioska z побielonymi domami, brukowanymi uliczkami i centralnym placem. Forteca oferuje widoki na sztuczne jezioro i otaczające lasy dębów korkowych w Parku Przyrody Los Alcornocales. Odwiedzający mogą spacerować historycznymi ulicami i obserwować zachowaną mauretańską architekturę.

Acequia del Toril zaopatruje w wodę tarasy rolnicze Órgivy od czasów średniowiecza. Ten system irygacyjny został zbudowany według arabskich technik inżynieryjnych i prowadzi wodę z gór Alpujarras do pól w dolinie. Woda przepływa przez sieć otwartych kanałów biegnących wzdłuż stoków, umożliwiając precyzyjną dystrybucję na obszarach uprawnych. Konstrukcja pokazuje zaawansowaną wiedzę hydrauliczną mauretańskich inżynierów, którzy obliczyli nachylenia i przepływy, aby zapewnić stałe nawadnianie przez cały sezon wegetacyjny.

Bodega Descalzos Viejos produkuje wino w murach klasztoru z XVI wieku. Budynek został odrestaurowany i przystosowany do produkcji wina, zachowując oryginalną architekturę ze sklepieniami i kamiennymi ścianami. Winnice otaczają dawny klasztor i dostarczają winogrona do lokalnej produkcji. Goście mogą zwiedzić historyczne pomieszczenia i degustować różne wina wytwarzane na miejscu.

Jaskinia Skarbu rozciąga się wzdłuż wybrzeża w pobliżu Rincón de la Victoria, penetrując kilkaset metrów w głąb góry. Ta formacja geologiczna powstała miliony lat temu w wyniku interakcji między wodą morską a wapieniem. Jaskinia przedstawia prehistoryczne malowidła i ryciny na swoich ścianach, wskazujące na ludzką obecność w okresie paleolitu. W XVIII wieku piraci i przemytnicy wykorzystywali jaskinię jako kryjówkę dla swoich towarów i łupów. Podziemna przestrzeń składa się z wielu galerii ze stalaktytami i stalagmitami. Podziemne jezioro zajmuje tylną część jaskini. Odkrycia archeologiczne dokumentują wykorzystanie tego miejsca przez różne kultury na przestrzeni tysięcy lat.