Pielgrzymki w Europie: duchowe szlaki, sanktuaria i miejsca modlitwy

Ta historyczna droga pielgrzymkowa łączy Canterbury z Rzymem i przecina cztery kraje: Anglię, Francję, Szwajcarię i Włochy. Szlak podąża średniowiecznymi ścieżkami, którymi pielgrzymi wędrują od wieków, aby dotrzeć do grobu apostołów. Po drodze trasa przebiega przez wsie, klasztory i kościoły, gdzie wędrowcy znajdują schronienie i duchowe przystanki. Via Francigena przekracza Alpy przy przełęczy Wielkiego Świętego Bernarda, a następnie prowadzi przez doliny Lombardii i Toskanii do Rzymu.

To benedyktyńskie opactwo z XI wieku wznosi się na 720 metrów w górach i przechowuje posąg Czarnej Madonny. Pielgrzymi przybywają tu od wieków, aby zobaczyć tę czczoną drewnianą figurę, która znajduje się w bazylice nad ołtarzem głównym. Ścieżka prowadząca w górę przebiega przez poszarpane formacje skalne i nagie szczyty górskie, zanim dotrze się do zespołu klasztornego z kościołami, kaplicami i budynkami zakonnymi. Wewnątrz bazyliki panuje cicha atmosfera, a odwiedzający mogą obserwować, jak wierni zatrzymują się przed posągiem, aby się pomodlić. Kompleks leży pośród postrzępionych szczytów Montserrat, a z tarasów widać katalońską okolicę aż do wybrzeża. Szlaki turystyczne łączą opactwo z małymi pustelniami rozproszonymi w skalnych niszach i wzdłuż grzbietów górskich.

Ten romańsko-gotycki kościół z XIII wieku mieści grób świętego Antoniego i przyciąga pielgrzymów od wieków. Budowla łączy łuki pełne z łukami ostrymi i jest zwieńczona ośmioma kopułami, które nadają kompleksowi rozpoznawalny profil. Wewnątrz znajdują się kaplice, ołtarze i dzieła sztuki poświęcone czci świętego. Bazylika stoi w sercu Padwy i stanowi punkt odniesienia dla wierzących, którzy przychodzą tu modlić się lub odwiedzić grób. Wokół budynku rozciąga się duży plac, na którym pielgrzymi gromadzą się i odpoczywają.

Od XVII wieku kościół ten stoi w Saragossie w miejscu, gdzie według tradycji Najświętsza Maryja Panna ukazała się apostołowi Jakubowi na kolumnie. Barokowa bazylika zachowuje nadal tę kolumnę z czasów rzymskich, zwieńczoną małym posążkiem Maryi. Codziennie wierni składają kwiaty we wnętrzu kościoła i całują kolumnę przez otwór z tyłu kaplicy. Budynek zajmuje dużą powierzchnię i może pomieścić tysiące osób. Cztery wieże i rząd kopuł wyznaczają panoramę Saragossy. W nawie głównej wiszą freski Goi, a kilka kaplic bocznych otacza centralną przestrzeń. W dniach około 12 października zbiera się tu wielu pielgrzymów z całej Hiszpanii.

Sanktuarium Atotonilco znajduje się na obrzeżach miasta San Miguel de Allende i przyciąga pielgrzymów od XVIII wieku. Kaplice i korytarze tego zespołu kościelnego są pokryte freskami przedstawiającymi sceny biblijne, świętych i symbole religijne w jaskrawych kolorach i ludowym stylu. Te malowidła ścienne powstawały przez dziesięciolecia dzięki miejscowym artystom i pokrywają niemal całkowicie ściany i sklepienia. Kościół został zbudowany jako miejsce duchowego odosobnienia i do dziś pozostaje celem pielgrzymek dla wiernych, którzy przychodzą się modlić i uczestniczyć w procesjach.

Wieś mieści dwa narodowe sanktuaria maryjne. Jedno należy do anglikanów, drugie do katolików, oba mają średniowieczne korzenie. Tradycja pielgrzymek sięga XI wieku, kiedy to wdowa miała tutaj wizję Najświętszej Maryi Panny. Dziś stare szlaki pielgrzymkowe przecinają płaski krajobraz Norfolk, prowadząc do obu sanktuariów, gdzie przez cały rok przybywają wierni obu wyznań. Ulice są pełne schronisk dla pielgrzymów, małych kaplic i sklepów z dewocjonaliami. Każdej wiosny tysiące osób zbiera się na wspólną pieszą pielgrzymkę z Londynu.

Wąskie uliczki tej średniowiecznej dzielnicy w Gironie przypominają społeczność żydowską, która mieszkała tutaj od XII do XV wieku. Kamienne zaułki biegną między wysokimi domami, których mury liczą sobie wieki. Małe placyki otwierają się pomiędzy budynkami, a łuki łączą uliczki, spinając jedną konstrukcję z drugą. Synagoga stała tutaj, teraz mieści się w niej muzeum. Dzielnica leży w sercu starego miasta, niedaleko katedry. Spacerując tymi ulicami, można zobaczyć ślady społeczności, która przez pokolenia tutaj się modliła, pracowała i żyła, zanim została wypędzona.

Saint-Omer jest miejscem kultu w północnej Francji od średniowiecza. Katedra z trzynastego wieku wznosi się nad miastem i łączy elementy romańskie i gotyckie. Jej wnętrze jest przestronne i wypełnione naturalnym światłem. Witraże z różnych epok dodają przestrzeni koloru. Organy pochodzą z siedemnastego wieku. Obok stoi kościół La Capelle, mniejszy budynek z czternastego wieku. Pielgrzymi i podróżni zatrzymują się tu od wieków w drodze do Santiago de Compostela.

La Salette-Fallavaux leży na górskim stoku w Alpach, gdzie katolicy wierzą, że Maryja Panna ukazała się dwojgu dzieci pasterskich. Wydarzenia z 1846 roku doprowadziły do budowy bazyliki i kilku kaplic, które dziś przyciągają wiernych z różnych krajów. Wokół kościoła stoją posągi i stacje drogi krzyżowej wzdłuż ścieżek prowadzących przez zbocza. Miejsce jest spokojne i otoczone naturą, z lasami i łąkami w pobliżu. Bazylika z XIX wieku ma dwie wieże i jasną fasadę. Wewnątrz znajdują się mozaiki, witraże i ołtarze, które opowiadają historię objawienia. Pielgrzymi przychodzą tutaj, aby się modlić, zapalać świece lub brać udział w procesjach, zwłaszcza latem i we wrześniu.

Ta średniowieczna katedra z XIII wieku stoi na wybrzeżu Fife i była niegdyś siedzibą arcybiskupa oraz głównym ośrodkiem religijnym Szkocji. Ruiny przypominają czasy, gdy St. Andrews było duchowym sercem kraju i przyciągało pielgrzymów z całej Szkocji. Wysokie kamienne mury i gotyckie łuki dają wyobrażenie o pierwotnej skali budowli, która przez wieki przyjmowała wiernych i podróżnych. Dziś miejsce można zwiedzać na piechotę, podczas gdy wiatr wieje od strony morza, a cisza między starymi murami staje się namacalna.

Ten benedyktyński klasztor został założony w VI wieku i do dzisiaj zamieszkują go zakonnicy. Architektura romańska objawia się w kamiennych murach, półkolistych łukach i dzwonnicy, która góruje nad okolicą. W krypcie średniowieczny ołtarz przechowuje relikwie oraz grobowiec, który od wieków przyciąga pielgrzymów. Kościół zachowuje swoją pierwotną atmosferę i zachęca do cichej modlitwy.

Ten romański klasztor z XI wieku wznosi się w aragońskich Pirenejach i należał niegdyś do sieci wspólnot religijnych osiedlonych w tym górskim regionie. Prosta kamienna konstrukcja zachowała średniowieczne freski na wewnętrznych ścianach i oryginalne rzeźby kamienne, które świadczą o dawnym znaczeniu tego miejsca. Budynek jest dziś niezamieszkany, lecz zachowane detale dają wyobrażenie o życiu klasztornym w tym odosobnionym obszarze. Droga prowadząca tam wije się przez wąskie doliny i wsie, które również stanowiły część dawnych szlaków pielgrzymkowych przez Pireneje.

Kościół Świętej Hripsime został zbudowany w roku 618 i należy do najstarszych budowli chrześcijańskich w Armenii. Budynek ma plan krzyżowy z centralną przestrzenią nakrytą kopułą, otoczoną czterema absydami zwróconymi w stronę stron świata. Elewacje wykonano z ciosanego kamienia tufowego w odcieniach czerwieni, który z czasem przybrał ciemniejszy kolor. Rzeźby i reliefy w kamieniu zdobią zewnętrzne ściany, przedstawiając tradycyjne ormiańskie motywy. Wnętrze otwiera się pod kopułą, oświetlone małymi oknami umieszczonymi wysoko w ścianach. Kościół znajduje się w Wagharszapat, mieście pełniącym od wieków rolę ośrodka religijnego, w którym stoi kilka wczesnych budowli chrześcijańskich.

Droga Jakubowa prowadzi wędrowców od średniowiecza z różnych punktów wyjścia w Europie do katedry w Santiago de Compostela, gdzie spoczywają relikwie apostoła Jakuba. Trasy przebiegają przez Francję i Hiszpanię i łączą kościoły romańskie, stare klasztory i małe miejscowości. Po drodze pielgrzymi nocują w schroniskach, które od wieków przyjmują podróżnych. Kamienne krzyże, kaplice i mosty znaczą szlaki i przypominają o długiej historii tej wędrówki.